Borelioza
Co to jest borelioza?
Borelioza to choroba, która jest najczęstszą rozpoznawalną chorobą przenoszoną przez kleszcze. Możemy się nią zarazić przez ugryzienie kleszcza i zarówno dorośli jaki dzieci są narażone na kontakt z kleszczem. Nazywana jest również „chorobą z Lyme” (LD, Lyme disease) lub „boreliozą z Lyme”. Chorobę powoduje nie sam kleszcz, ale bakteria, która znajduję się we wnętrzu kleszcza. Bakterie, za które uważa się owe zarażenie boreliozą to Borrelia burgdorferi i mogą występować pod różnymi postaciami np. cysty lub krętki. Borelioza jest chorobą, która może mieć łagodny lub wyniszczający przebieg. Szacuje się, że na terenie Europy żyje ponad 70 gatunków kleszczy (z czego 19 gatunków w Polsce i 20 w Wielkiej Brytanii), a najbardziej pospolite oraz najczęstsze zakażenie jest przenoszone przez tzw.kleszcza pospolitego (łac.ixodes ricinus).
kleszcz pospolity
Jakie są objawy boreliozy?
Objawy boreliozy są bardzo zbliżone i podobne do innych chorób np. do objaw grypy lub przeziębienia. Pierwszym występującym najbardziej charakterystycznym objawem, który wskazuje na obecność zakażenia boreliozą jest tzw. rumień wędrujący, który pojawia się w okolicy ciała wkłucia kleszcza i jest to czerwona plamka, która stopniowo się rozszerza a centralnie w środku widoczne jest rozjaśnienie. Okres wylęgania choroby trwa od 3 do 30 dni. Już w 2 tygodniu zakażenia, mogą pojawić się przeciwciała w klasie IgM, które pojawiają się już jako pierwsze i można je wykryć w 2 tyg zakażenia lub po kilku tygodniach. W klasie IgG przeciwciała pojawiają się pomiędzy 4-8 tygodniem od zakażenia boreliozą i mogą utrzymywać się w organizmie do 12 miesięcy.
Po jakim czasie występują pierwsze objawy od zakażenia boreliozą?
Istnieją 3 etapy, gdzie objawy boreliozy mogą pojawić się po kilku dniach/miesiącach a nawet kilku latach. Każdy etap charakteryzuje się różnymi/innymi objawami.
1.postać wczesna ograniczona: w 1-8 tygodni po zakażeniu
2.postać wczesna rozsiana: 3-26 tygodniach od zakażenia
3.postać późna: po 6-12 miesiącach a nawet kilka lat po zakażeniu
Objawy choroby w postaci wczesnej ograniczonej:
– rumień wędrujący
– zaburzenia pamięci, koncentracji
– poty, dreszcze
– krótki oddech
– reakcje alergiczne
– zawroty głowy
– powiększenie węzłów chłonnych
– objawy grypopodobne (gorączka, stan podgorączkowy, ogólne zmęczenie i osłabienie, ból głowy, mięśni oraz stawów, bóle gardła)
– chłoniak skóry (czerwononiebieski limfocytowy guzek o średnicy od 1mm do 5mm. Zazwyczaj pojawiający się na małżowinie usznej, brodawce sutkowej albo mosznie.
Objawy choroby w postaci wczesnej rozsianej:
– rumień wędrujący mnogi, tzw. pojawienie się więcej niż jednego rumienia
– zapalenie mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca oraz przewodzenia
– zapalenia stawów często nazywana postacią stawową boreliozy, stawy wówczas bywają bolesne oraz opuchnięte i zazwyczaj choroba zajmuje jeden lub kilka dużych stawów w ciele człowieka
– zapalenie nerwów czaszkowych, które może prowadzić do porażenia mięśni twarzy lub zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
Objawy choroby w postaci późnej:
– przewlekłe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz mózgu
– uszkodzenie nerwów obwodowych (neuropatia obwodowa)
– przewlekłe zapalenie stawów ( w największym stopniu dolegliwości dotyczą stawów kolanowych)
– zanikowe zapalenie skóry (przewlekłe) dotyczy głównie kończyn, skóra wygląda jak bibułka, pojawia się obrzęk oraz zaczerwienienie skóry, brak owłosienia w miejscu zapalenia
Kto i gdzie najczęściej jest narażony na zakażenie się boreliozą?
Kleszcze to bardzo małe organizmy, które nie są wybredne co do żywiciela i chętnie żerują na wielu gatunkach kręgowców nie tylko na organizmach ludzkich, ale także na wielu zwierzętach (ptakach, gadach czy ssakach). Ryzyko zakażenia się boreliozą, którą przenoszą kleszcze wzrasta wraz z okresem letnim wraz z czasem żerowania. Kleszcze są aktywne od temperatury 7°C. Jesteśmy najczęściej narażeni na zakażenie wiosną oraz latem, to najbardziej niebezpieczny okres. W Polsce najczęstszym miejscem narażonym na zakażenie dla ludzi to lasy liściaste oraz mieszane z bogatym poszyciem, rzadziej suche lasy sosnowe lub bagna i torfowiska. Zakażone kleszcze również dość często występują w parkach, ogródkach, skwerach.
Kto powinien zbadać się w kierunku boreliozy?
Badania laboratoryjne powinny wykonać wszystkie osoby, które zostały narażone na ukąszenie kleszcza i przebywały w miejscach szczególnie narażonych i obleganych przez kleszcze, oraz u których wystąpiły objawy świadczące o boreliozę po ukłuciu lub gdy zaszło podejrzenie, że mogło w przeszłości wystąpić ukąszenie.
Co robić po ukąszeniu kleszcza?
Należy mechanicznie usunąć kleszcza jak najszybciej z powierzchni ciała, usunięcie go w ciągu 24h od ukąszenia zmniejsza ryzyko zakażenia! Należy pamiętać by usunięcie kleszcza przebiegło w prawidłowy sposób, nie należy go ściskać, smarować preparatami, należy chwycić kleszcza jak najbliżej skóry i jednym zdecydowanym ruchem wyciągnąć do góry bez wykręcania go, jeśli nie będziemy w stanie zrobić tego samodzielnie należy niezwłocznie udać się od razu do lekarza.
Jak rozpoznać i wykryć boreliozę?
Istnieją 3 rodzaje rozpoznania boreliozy:
– szczegółowy wywiad, historia ukłucia przez kleszcza
– objawy
– badania laboratoryjne
Jakie badania laboratoryjne należy wykonać, aby wykryć chorobę?
Podstawowym badaniem laboratoryjnym jest diagnostyka krwi. Oznaczenie przeciwciał przeciwko Borrelia w klasie IgM oraz IgG.
Diagnostyka laboratoryjna boreliozy powinna być przeprowadzona w 2 etapach:
Etap pierwszy – wykonanie testu ELISA w klasie IgG oraz IgM
Etap drugi – test Western Blot w klasie IgM oraz IgG
Test ELISA:
Pierwszym podstawowym badaniem wykrywającym boreliozę jest test ELISA. Dodatni wynik testu ELISA, skutkuje wykonaniem kolejnego testu Western-Blot.
Polecamy:
- Borrelia EliSpot 2 – test na boreliozę najnowszej generacji. Test ten nie wykrywa przeciwciał, jak testy ELISA i Western Blot, tylko bada reakcje limfocytów. Test ma bardzo wysoką wiarygodność, bo zawiera aż 6 antygenów a nie tylko 3 jak popularne tańsze testy. Polecamy w przypadku podejrzenia boreliozy, podczas gdy tradycyjne badania w jej kierunku wyszły ujemnie. cena:£250
- BORRELIA LTT – testy najnowszej generacji, wykonywane w przypadkach trudnych diagnostycznie. Zalecane u pacjentów z negatywnymi wynikami badań serologicznych. cena:£199
Test Western-Blot:
Jest to test, który jest bardziej precyzyjny i czuły niż test ELISA, jednak nie zaleca się wykonywanie go w pierwszej kolejności a tylko w momencie, gdy test ELISA wyjdzie dodatni.
Polecamy:
- Borrelia IgM lub IgG (Western Blot) – test który jest bardziej precyzyjny i czuły niż ELISA. Wykonujemy w drugiej kolejności, gdy test ELISA jest dodatni lub wątpliwy. cena: £49
Kiedy najwcześniej można wykonać badania z krwi?
Badania z krwi w kierunku boreliozy nie wykonuje się w dowolnym momencie. Zaleca się wykonanie badań, jeśli przypuszcza się, że mogło dojść do zakażenia oraz gdy po ukąszeniu przez kleszcza wystąpiły znaczne objawy, które mogłyby świadczyć o zakażeniu z wyjątkiem wystąpienia rumienia. Badanie w kierunku boreliozy nie wykonuje się zaraz po ukąszeniu, ponieważ wynik mógłby być fałszywie ujemny, lekarze zalecają, aby pierwszą diagnostykę rozpocząć około 4-6 tygodnia po kontakcie z kleszczem. Jako pierwsze w organizmie po zakażeniu pojawiają się najpierw przeciwciała IgM, pierwszym testem jaki powinniśmy wykonać to badanie IgM na boreliozę po 4-6 tygodniach od ukąszenia lub profilaktycznie po sezonie.
Borelioza – nasza oferta badań
Borrelia IgM (ELISA)- jest to najstarsze badanie w wykrywaniu boreliozy. Jest to test przesiewowy (skryningowy), o dużej czułości, którego zadaniem jest wydanie (wiarygodnego) prawdziwie negatywnego wyniku w kierunku boreliozy oraz wyselekcjonować pacjentów, którzy klasyfikują się do dalszej diagnostyki testem Western Blot gdy ich wynik wyjdzie pozytywny, lub wątpliwy w teście ELISA. Wszystkie dodatnie lub wątpliwe wyniki testem ELISA, należy koniecznie powtórzyć i wykonać testem Western Blot. Klasa IgM ocenia fazę infekcji ostrej w czasie rzeczywistym (aktualne zakażenie).
Borrelia IgG (ELISA) – jest to najstarsze badanie w wykrywaniu boreliozy. Jest to test przesiewowy (skryningowy), o dużej czułości, którego zadaniem jest wydanie (wiarygodnego) prawdziwie negatywnego wyniku w kierunku boreliozy oraz wyselekcjonować pacjentów, którzy klasyfikują się do dalszej diagnostyki testem Western Blot, gdy ich wynik wyjdzie pozytywny, lub wątpliwy w teście ELISA. Wszystkie dodatnie lub wątpliwe wyniki testem ELISA, należy koniecznie powtórzyć i wykonać testem Western Blot. Klasa IgG ocenia fazę infekcji przebytej, przebycia zakażenia w przeszłości.
Borrelia IgM (Western Blot) – jest to badanie (klasyczny Western Blot) do wykrywania przeciwciał, które organizm wytwarza przeciwko bakteriom wywołującym chorobę boreliozę. Na powierzchni bakterii znajdują się antygeny, a organizm wytwarza przeciwciała przeciwko nim. Test Western Blot stosuje się w drugiej kolejności, gdy test ELISA jest dodatni lub wątpliwy. Test w klasie IgM wykonuje się, aby ocenić fazę infekcji ostrej w czasie rzeczywistym (aktualne zakażenie). Przeciwciała w klasie IgG pojawiają się już w ciągu od 2 tygodnia od zakażenia.
Borrelia IgG (Western Blot) – jest to badanie (klasyczny Western Blot) do wykrywania przeciwciał, które organizm wytwarza przeciwko bakteriom wywołującym chorobę boreliozę. Na powierzchni bakterii znajdują się antygeny, a organizm wytwarza przeciwciała przeciwko nim. Test Western Blot stosuje się w drugiej kolejności, gdy test ELISA jest dodatni lub wątpliwy. Test w klasie IgG wykonuje się aby ocenić fazę infekcji przebytej, przebycia zakażenia w przeszłości. Przeciwciała w klasie IgG pojawiają się w ciągu 1-2 miesiąca od zakażenia zazwyczaj kilka tygodni później niż w klasie IgM.
Borrelia IgA (Western Blot) – jest to badanie (klasyczny Western Blot) do wykrywania przeciwciał, które organizm wytwarza przeciwko bakteriom wywołującym chorobę boreliozę. Na powierzchni bakterii znajdują się antygeny, a organizm wytwarza przeciwciała przeciwko nim. Test Western Blot stosuje się w drugiej kolejności, gdy test ELISA jest dodatni lub wątpliwy. Test w klasie IgM wykonuje się, aby ocenić fazę infekcji ostrej w czasie rzeczywistym (aktualne zakażenie). Przeciwciała w klasie IgG pojawiają się już w ciągu od 2 tygodnia od zakażenia.
Borrelia IgG (Western Blot) z oceną wybarwienia pasków – jest to badanie, które wykrywa przeciwciała dla antygenów krętków Borrelia burgdorferi s.l. w klasie IgG i jest wykonywane tradycyjną metodą Western Blot. Badanie tą metodą jest badaniem tradycyjnym w wykryciu boreliozy z Lyme i jest zalecane jako podstawa diagnostyki laboratoryjnej. Badanie w klasie IgG sprawdza obecność przeciwciał i daje obraz przewlekłego lub przebytego zakażenia. Dodatkowo wynik jest wydawany w postaci graficznej, gdzie zobaczyć można intensywność reakcji z antygenami krętka boreliozy.
Borrelia IgM (Western Blot) z oceną wybarwienia pasków – jest to badanie, które wykrywa przeciwciała dla antygenów krętków Borrelia burgdorferi s.l. w klasie IgG i jest wykonywane tradycyjną metodą Western Blot. Badanie tą metodą jest badaniem tradycyjnym w wykryciu boreliozy z Lyme i jest zalecane jako podstawa diagnostyki laboratoryjnej. Badanie w klasie IgM sprawdza obecność przeciwciał i daje obraz aktualnego zakażenia. Dodatkowo wynik jest wydawany w postaci graficznej, gdzie zobaczyć można intensywność reakcji z antygenami krętka boreliozy.
EliSpot 2 Borrelia – jest to badanie najnowszej generacji i posiada dużą wiarygodność, dzięki któremu dowiemy się czy mamy aktywne zakażenie w organizmie, czy zostaliśmy zarażeni boreliozą, a tradycyjne testy w kierunku boreliozy wychodzą ujemne. Test ten nie wykrywa przeciwciał tak jak tradycyjne testy ELISA czy Western Blot a bada reakcje limfocytów na kontakt z antygenami borelii. Tradycyjny test EliSpot opiera się na wykorzystaniu 3 antygenów a EliSpot 2 Borrelia opiera się na wykorzystaniu 6 antygenów, w których aż 5 jest specyficznych dla krętków boreliozy.
EliSpot Borrelia miyamotoi – jest to badanie, które bada patogeny Borreli miyamotoi przenoszone przez kleszcze na półkuli północnej, które powodują gorączkę powrotną. Tradycyjny Test ELISA oraz Test Western Blot nie wykryje tego rodzaju patogenu. Zakażenie Borrelia miyamotoi charakterystyczne jest dla objawów zapalenia mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych oraz zajęcia nerwów czaszkowych jak również dreszcze, zmęczenie, gorączka, nudności czy wymioty.
(KKI) anty-Borrelia burgdorferi w klasie IgG (KKI borrelia IgG) – jest to test sprawdzający krążące kompleksy immunologiczne wykonywany metodą Western Blot, jest to badanie, które jest uzupełnieniem diagnostyki boreliozy z Lyme. Stwierdzenie obecności KKI jest uznawane za aktywne zakażenie w organizmie. Badanie KKI powinny wykonać osoby, które nie uzyskały jednoznacznych wyników w standardowym teście Western Blot czy w teście ELISA.
(KKI) anty-Borrelia burgdorferi w klasie IgM (KKI borrelia IgG) – jest to test sprawdzający krążące kompleksy immunologiczne wykonywany metodą Western Blot, jest to badanie, które jest uzupełnieniem diagnostyki boreliozy z Lyme. Stwierdzenie obecności KKI jest uznawane za aktywne zakażenie w organizmie. Badanie KKI powinny wykonać osoby, które nie uzyskały jednoznacznych wyników w standardowym teście Western Blot czy w teście ELISA.
(KKI) anty-Borrelia burgdorferi w klasie IgG awidność (KKI borrelia IgG) – jest to test sprawdzający krążące kompleksy immunologiczne wykonywany metodą Western Blot, jest to badanie, które jest uzupełnieniem diagnostyki boreliozy z Lyme. Stwierdzenie obecności KKI jest uznawane za aktywne zakażenie w organizmie. Badanie KKI powinny wykonać osoby, które nie uzyskały jednoznacznych wyników w standardowym teście Western Blot czy w teście ELISA. Należy pamiętać, że test na awidność konieczny jest wykonany razem z badaniem B6-KKI anty-Borrelia burgdorferi w klasie IgG!
PEŁEN CENNIK BADAŃ LABORATORYJNYCH ZNAJDUJE SIĘ TUTAJ: https://www.corbypmc.com/cennik-laboratorium/
